ütopya; Her bireyin mutlu, huzurlu, yaşamanın yükünden uzak yaşadığı, olumsuz duyguların olmadığı bir evreni, geleceği tasavvur eder. Distopya, ütopik bir toplumun antitezidir. Yani ütopyada olması beklenen olayların hiçbirine distopyada yer yoktur. Distopyalarda bireyler sistem dayatmalarına maruz kalır, olumsuz duygulardan bir türlü kurtulamaz ve büyük bir çöküş yaşarlar. Distopya, edebiyat üzerine özel bir bahistir. 1984 romanı da en iyi bilinen distopik romanlar arasında yer alır. Peki 1984 konusu nedir, yazarı kimdir? 1984 ne anlatıyor, ne mesaj veriliyor?
1984 kitabını birlikte inceleyelim…
1984 distopik, politik ve alegorik bir romandır. Bugün hala çok satanlar listesinde yer alan 1984, bazen günümüz şartlarını hatırlatmasıyla biliniyor.
İlk kez 1949 yılında İngiltere’de yayınlanan 1984 kısa sürede büyük bir ün kazandı. Toplamda 65 dile çevrilen bu eser, çevirmen Celal Üstün tarafından Türkçe’ye kazandırılmıştır. 1984’ün ilk Türkçe baskısı 1984’te Can Yayınları tarafından yayınlandı. Kitabın son 78. baskısı yayınlandı.
1984 romanıyla birlikte pek çok terim günlük hayatımıza girmiştir. Örneğin ‘Ağabey’ tabiri ve ‘düşünce polisi’ tabiri günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır.
1984 Teması nedir?
1984 yılında toplumun gerilemeye yüz tuttuğu bir gelecek anlatılır. Halkın yönetiminde tek bir diktatör parti vardır. Yönetimde bahsedilen tek duygu korkudur. Beyin yıkama, tehdit ve manipülasyonlarla halk ‘kontrol altında’ tutuluyor. Şiddet, sadakat, kontrol, güç ve güç zehirlenmesi 1984’te risklerin ortasında.
1984 yılında ise Big Brother imajı ve sesi ile bireyler her an mevcuttur. Her zaman bireyleri yeni kurallara uymakla tehdit eder. Farklı düşünen bir insan bile anında cezalandırılır ve beyni yıkanır. Bireylerin niyetleri ‘düşünce polisi’nin gözetimi altındadır. Düşünce polisinin varlığı, herhangi bir hükümetin ulaşabileceği sınırları gösterir.
“Savaş barıştır. Özgürlük köleliktir. Cehalet güçtür.”
1984 yapımı filmin ana karakteri Winston Smith, 3. Dünya Savaşı sonrası Okyanusya’da yaşayan bir vatandaştır. Okyanusya’da Big Brother, her şey üzerinde mutlak hakimiyeti olan dünyanın en ‘başarılı’ diktatörüdür. Getirdiği yeniliklerle otoriter bir teşkilat kurmuş ve insanları istediği gibi yönetmeye başlamıştır. Parti, yeni bakanlıklar kurarak yönetimi güçlendirmeyi amaçlıyordu. Sevgi Bakanlığı, Bereket Bakanlığı ve Barış Bakanlığı gibi yeni bakanlıklar açıldı. Ancak bu bakanlıkların hizmet alanı isimleriyle taban tabana zıttır. Yani Aşk Bakanlığı aslında eziyet ve zulümle ilgilenen bir bakanlıktır.
Winston Smith ise bu sisteme karşı kendi isyanını başlatır ve çevresinden destek arar. Ancak, çıkarken Winston aslında aldatıldığını fark eder. Sonuç olarak, Winston tamamen farklı bir bireye dönüşür.
1984 Muharriri kimdir?
1984, usta yazar George Orwell tarafından. Orwell, Bin Dokuz Yüz Seksen Dört’te geleceğin kabus senaryosunu anlatıyor. 1984’te makineleşmiş, düşünmeyen, düşünmenin yasak olduğu, bireyin ayaklar altına alındığı bir gelecek var.
1984 muhtemelen hem geleceğin hem de bugünün toplumlarını ‘gerçekçi’ bir dille anlatıyor. Bu anlatı, kontrolcü bir hükümetin tehlikelerine gözlerimizi açtı. George Orwell, başarılı anlatımıyla zamanın eskitmediği, hatta değerini artırdığı kült bir eser bıraktı.
Nineteen Eighty-Four romanının film uyarlaması 1984 yılında yapılmıştır.
Tüm zamanların en çok okunan romanları arasında yer alan 1984 beyaz perdeye de uyarlanmıştır. Michael Radford’un yönettiği filmde John Hurt, Suzanna Hamilton ve Richard Burton gibi isimler yer alıyor. Filmin IMDB puanı 7.1 olarak belirlendi.
1984 romanının birçok çizgi roman uyarlaması da var. Romanın küçük bir seri uyarlaması gündemde.
1984 Karakterler
Winston Smith: Kitabın başkahramanı Winston 39 yaşında. Hakikat Bakanlığı’nda çalışıyor ama hükümetin tutumlarından hiç memnun değil. Bir devrime ihtiyaç olduğunu düşünüyor.
Julia:Winston’ın kız arkadaşı.
O’Brien:O, Winston’ın devrimci fikirlerini paylaşmak istediği kişidir.
Emmanuel Goldstein:İsyanın lideridir.
Büyük kardeş: Okyanusya’nın tek hükümdarıdır. Kitapta ve filmde tanrı benzeri bir figür olarak karşımıza çıkıyor. Her yerde Big Brother’ın fotoğrafları ve sesleri var.
